Oplichterij via internet komt heel veel voor. Cybercriminelen profiteren van elke gelegenheid, zelfs de ergste, om internetters persoonlijke gegevens of geld te ontfutselen.
Wie de verschillende vormen van online oplichterij kent, kan zich er beter tegen wapenen. Wij geven u daarnaast een paar tips mee om veilig te kunnen surfen.
De 5 meest voorkomende vormen van oplichterij via internet
1. Een frequente vorm van oplichting via internet: „kluisrekeningfraude”
Bij deze oplichterij wordt gebruik gemaakt van phishing. Als slachtoffer krijgt u een bericht dat u doet geloven dat een persoon of instelling die u vertrouwt uw persoonlijke gegevens nodig heeft.
Vervolgens krijgt u van een zogenaamde betrouwbare bank het bericht dat uw rekeningen gevaar lopen.
Niet veel later krijgt u telefoon en wordt u aangeraden om uw geld naar een veilige rekening over te schrijven. Voor die transactie dient u uiteraard uw wachtwoord of bankcodes door te geven. Zo wordt u opgelicht.
Banken of betrouwbare instellingen zullen u nooit vragen om uw persoonlijke gegevens door te geven!
2. Loterijfraude
Hierbij krijgt u een bericht van een bekend bedrijf (zoals Apple, Microsoft, Proximus of een andere welbekende firma) om u te melden dat u geloot bent en bijvoorbeeld de laatste nieuwe smartphone heeft gewonnen.
Om die smartphone te krijgen, dient u wel eerst een klein bedrag te betalen of een document in te vullen dat naar uw persoonlijke gegevens en soms zelfs uw rekeningnummer vraagt.
Laat het duidelijk zijn dat u uw prijs nooit zult ontvangen. Helaas heeft u wél geld of gevoelige data aan iemand met slechte bedoelingen bezorgd!
3. Nigeriaanse oplichting
Deze oplichterij heet zo omdat er oorspronkelijk gebruik werd gemaakt van e-mailadressen uit Nigeria of de Ivoorkust.
Bij deze vorm van fraude krijgt u een e-mail waarin staat dat een vriend of betrouwbaar iemand geld nodig heeft. Die vriend bezit een groot bedrag, maar dat staat in een ver land geblokkeerd. Om zijn geld te deblokkeren, moet hij betalen.
Als u hem helpt, krijgt u als beloning een deel van het gedeblokkeerde geld. Hij zal u dus vragen om hem geld te bezorgen. Als u dat doet, zult u echter niets meer van deze persoon horen. Hij is er met uw centen vandoor.
4. Emotiefraude
Bij deze vorm van oplichterij werken cybercriminelen via datingsites, sociale netwerken en e-mail.
De oplichters nemen eerst uitgebreid de tijd om een vertrouwensrelatie met hun correspondent op te bouwen. Dat kan weken of zelfs maanden duren. Daarna vragen ze geld of zelfs foto's of intieme video's om hun slachtoffer te chanteren.
Emotiefraude is daarom niet alleen een bedreiging voor uw geld, maar ook voor uw reputatie.
5. Online verkopen
Een andere veel voorkomende vorm van fraude via internet gebeurt nadat u iets op een tweedehandswebsite hebt geplaatst. U krijgt bericht dat iemand heel geïnteresseerd is maar niet tot bij u kan geraken om de aankoop af te ronden. Deze persoon zal u vervolgens voorstellen om het artikel via een transportbedrijf te verzenden, in ruil voor een voorschot via Western Union.
Het omgekeerde komt ook veel voor: u wil iets online kopen en de verkoper zegt u dat hij in het buitenland zit en het item via een transportbedrijf zal opsturen. Daarvoor moet u echter eerst een bepaald bedrag via Western Union overmaken.
In beide gevallen krijgt u niets, u verliest enkel het geld dat u erin gestoken heeft.
Nu u weet wat de meest voorkomende vormen van internetfraude zijn, helpen we u om oplichterij te herkennen en vermijden!
10 tips om oplichterij via internet te voorkomen
1. Bestudeer de website of e-mail goed
Door goed naar de kenmerken van een website of e-mail te kijken, kunt u oplichterij doorzien. Er zijn bepaalde elementen die u zouden moeten doen twijfelen over de betrouwbaarheid van de inhoud:
- Spelfouten, interpunctiefouten of fouten in het Nederlands,
- Het e-mailadres van de afzender komt van Yahoo, hotmail, enz.,
- Het antwoordadres komt niet overeen met het afzendadres,
- Het is geen beveiligde website (het adres in de zoekbalk begint niet met „https”, waarbij de „s” voor beveiligd surfen staat) die dus niet het https-protocol volgt,
- De naam van een bekend bedrijf in de url is geen garantie voor betrouwbaarheid.
2. Wantrouw cadeaus en te veel geluk
Wees op uw hoede als een bedrijf u een schitterend cadeau of een abnormaal lage prijs aanbiedt. Meestal krijgt u helemaal niets: dit is een vorm van hacking om u geld of gegevens te ontfutselen.
Mensen met slechte bedoelingen gebruiken graag de identiteit van een bekend bedrijf.
3. Geef nooit uw persoonlijke gegevens door
Geef nooit uw persoonlijke gegevens door. Uw bankgegevens en wachtwoorden zijn privé.
Een bank of financiële instelling zal dit nooit van u vragen.
4. Gebruik veilige wachtwoorden
Leer betrouwbare wachtwoorden aan te maken om te vermijden dat uw accounts en persoonlijke documenten worden gehackt.
Een veilig wachtwoord mag niet uit een bestaand woord bestaan of persoonlijke gegevens (zoals uw geboortedatum) bevatten. Om een complex wachtwoord aan te maken, mixt u best grote en kleine letters, cijfers en speciale karakters.
5. Wees op uw hoede als een officiële instantie u vraagt om een bepaald bedrag over te maken
Wees alert als een instantie - ook al lijkt het een officiële - u om vage en onduidelijke redenen vraagt om een bedrag over te maken. Neem rechtstreeks contact op met de instantie om dit te checken.
Opgelet, gebruik daarbij de officiële gegevens van deze instantie. Gebruik niet de gegevens die de onbekende zender u bezorgd heeft.
6. Let op met het downloaden van beschermende software
Als u op een website surft en opeens het bericht krijgt dat er een virus is gespot en u het best beschermende software downloadt, doe dat dan zeker niet. Verlaat de website zo snel mogelijk.
Dit is een valstrik om malware te versturen en u vervolgens persoonlijke gegevens te ontfutselen.
7. Houd uw software up-to-date
Door uw software en besturingssysteem up-to-date te houden, wapent u zich automatisch tegen kwaadwillige indringers. Updates dienen vaak om bepaalde zwakke plekken in de veiligheid te verbeteren.
8. Gebruik een VPN
Deze tip is nog meer van toepassing als u een openbaar wifinetwerk moet gebruiken. Door een VPN (Virtual Private Network) te gebruiken, surft u privé en bent u beschermd tegen hackers.
9. Oplichterij neemt toe na een ramp
Kwaadwillige personen maken maar wat graag gebruik van rampen om u geld te ontfutselen. Krijgt u een bericht dat u vraagt om een donatie te doen? Controleer dan goed de afkomst en de betrouwbaarheid van de organisatie waaraan u geld wilt schenken.
10. Stap mee in de strijd tegen cybercriminaliteit
Het Centrum voor Cybersecurity België heeft heel wat nuttige informatie over de laatste nieuwe vormen van oplichterij via internet.
Aarzel niet om mee te strijden tegen cybercriminaliteit door de url van verdachte websites of e-mails naar het Belgische meldpunt voor internetveiligheid te sturen.
De beste manier om zich tegen de valstrikken van cybercriminelen te wapenen, is voorzichtig en alert zijn. Heb oog voor de details en laat u niet te snel overhalen.
