Hoe werkt een beleggingsfonds?

Beleggingsfondsen zijn financiële instrumenten die het vermogen van beleggers collectief beheren.

In dit artikel lees je hoe dit type structuur werkt, wat de voordelen zijn en welke risico's ermee gepaard gaan.

Wat is een beleggingsfonds?

Een beleggingsfonds is een financieel vehikel dat is samengesteld uit verschillende soorten activa, bijvoorbeeld aandelen of obligaties. Het wordt beheerd door professionals die de portefeuille optimaliseren volgens de schommelingen van de markt.

Je kunt beleggen in elk fonds door deelbewijzen te kopen. Je bezit dan een deel van de portefeuille en hebt recht op dividenden, interesten en eventuele meerwaarden op de uiteindelijke verkoop van je positie. 

Beleggen in een beleggingsfonds is een toegankelijke oplossing om je beleggingen te diversifiëren zonder dat je zelf beurstransacties hoeft te beheren. 

Hoe werkt een beleggingsfonds?

Bij de oprichting zamelt het beleggingsfonds geld in bij beleggers om kapitaal te verwerven. Elke belegger bezit dan een deel van het fonds.

Vervolgens wordt het geld belegd in verschillende activa (aandelen, obligaties, valuta's, grondstoffen...) en de fondsbeheerders zorgen ervoor dat het kapitaal in de loop van de tijd rendement oplevert. Ze volgen op de voet hoe de markten zich ontwikkelen, hoe de activa presteren en de economische situatie evolueert om posities op het goede moment te kopen en te verkopen.

Dividenden en interesten die door het fonds worden ontvangen, worden periodiek uitgekeerd aan beleggers in de vorm van dividenden. Ook de waarde van de deelbewijzen die je bezit, kan stijgen als de onderliggende effecten van de portefeuille stijgen.

Hoe koop je deelbewijzen van een fonds?

Als je overweegt om deelbewijzen in een beleggingsfonds te kopen, moet je eerst weten over welk type fonds het gaat:

• Een fonds met vast kapitaal heeft een aantal deelbewijzen dat sinds de oprichting vastligt. Je kunt dus alleen maar deelbewijzen kopen als een andere belegger de zijne verkoopt. Doorgaans moet je hiervoor een beroep doen op een tussenpersoon (bank, financieel adviseur...).
• Een fonds met veranderlijk kapitaal geeft deelbewijzen uit telkens wanneer een belegger inschrijft, en koopt de deelbewijzen van beleggers die uitstappen weer terug. Met een dergelijke structuur is het gemakkelijker om deelbewijzen te kopen en te verkopen.

Wat zijn de kosten van een beleggingsfonds?

Om hun kosten te dekken, rekenen beleggingsfondsen beheerkosten aan, die meestal worden ingehouden vóór dividenden worden uitgekeerd. Ook houden ze een percentage in op de verkoop en de aankoop van deelbewijzen.

Dit zijn de gemiddelde kosten die doorgaans door beleggingsfondsen in België worden aangerekend:

• Instapkosten: 1% tot 3%
• Uitstapkosten: 0% tot 1%
• Beheerkosten: 1% tot 2% per jaar

Waarom beleggen in een fonds?

Door te beleggen in een fonds profiteer je van een gediversifieerde portefeuille zonder dat je dagelijks de markttrends hoeft te volgen. Je geld wordt beheerd door ervaren professionals, waardoor je resultaten kunt behalen die je zelf misschien niet zou kunnen verwezenlijken.

Met beleggingsfondsen kun je op middellange tot lange termijn beleggen, zodat je geld opzij kunt zetten voor je toekomst, bijvoorbeeld om je pensioen voor te bereiden of om de studies van je kinderen te betalen. Je kapitaal is in goede handen en kan in de loop van de tijd groeien.

Risico’s verbonden aan beleggingsfondsen

Beleggingsfondsen houden bepaalde risico's in, zoals:

• Het marktrisico: marktschommelingen kunnen een invloed hebben op de waarde van de portefeuille en dus op jouw deelbewijzen en dividenden.
• Het liquiditeitsrisico: bepaalde fondsen, vooral fondsen met vast kapitaal, zijn weinig liquide. Soms is het moeilijk om je deelbewijzen snel te verkopen als je denkt dat ze in waarde zullen dalen.
• Het risico in verband met het beheer van het fonds: hoe een fonds presteert hangt ook af van de beslissingen van de beheerders. Een fonds dat slecht wordt beheerd, loopt ook een groter risico op verliezen.
• Het concentratierisico: fondsen die beleggen in activa van één bepaalde economische sector of één welbepaald geografisch gebied kunnen sterk worden getroffen als die sector of dat gebied verliezen lijdt.

Om die risico's te beperken, moet je de eigenschappen van het fonds goed beoordelen voor je belegt.